نیش مُرده: بررسی عطر Woody Mood از خانۀ عطر Olfactive Studio

الفکتیو استودیو – وودی مود (Olfactive Studio – Woody Mood)

سال تولید: ۲۰۱۷

کشور: فرانسه

گروه بویایی: شرقی چوبی (Oriental Woody)

عطار: برتراند دوشافو (Bertrand Duchaufour)

نُتهای برتر: زنجیل، وانیل، استیرکس، زعفران، چوب سکوئیا، کاکائو، مریم گلی، پچولی

فصول استفاده: پاییز، بهار، زمستان

بعد از وورکشاپِ شمع سازی پائولو تِـرِنزی (عطرساز برند Tiziana Terenzi) به همراه اون و ژان فیلیپ کـِلـِرمـونت (از برند Atelier d’Ors) و آنتوان خوزِمی (از شرکت Be Keen) و یکی دو نفر دیگه یه گوشه کمی دورتر از ازدحام پراکندۀ مهمانان فروشگاه و خبرنگارا، ایستاده بودیم و در مورد رویکردهای معاصر عطرهای نیش گپ میزدیم. اطرافمون رو صف عریضی از عطرهای نیش که روی قفسه ها نشسته بودن محاصره میکرد. هوای بهار استانبول بود و یه فنجون کاپوچینو خیلی میچسبید. پائولو کف کاپوچینو رو با احتیاط نوشید و با اون لهجۀ ایتالیایی که آخر هر کلمه یه اِ میندازه در حالی که بخاطر مکث غیر منتظره ای که به نوشیدن داد کف روی سبیلش نشسته بود، وسط حرف یکی از حاضرین پرید و گفت “Niche is dead”.

“نیش مُرده”. این عبارت من رو یاد اون حرف معروف میندازه که “فاشیسم یکبار دیگه ظهور میکنه با اسم ضدفاشیسم”. نه که با این حرف ترنزی مخالف باشما، اما یه زمانی خیلی از همین برندها با داعیۀ زیر و رو کردن دنیای راکد عطر که اون روزها عاری از خلاقیت و نوآوری بود، با اسم نیش وارد بازی شدن. حالا در واقع شعار اون موقع خودشون رو دارن نفی میکنن. دنیای ایده ها توی عطر افق نداره، و به قول فرانچسکا بیانکی برای همه ما جا هست. اما دنیای متریال و مواد و مصالح عطرسازی نه، محدوده، و به همین دلیله که عطرهای نیش با کانسپهای متفاوت، اما روایح مشابه وارد بازی میشن. این بحث رو همینجا نگه داریم…

****

اوخر هفته پیش سمپل کار جدید الفکتیو استودیو، عطر Woody Mood، به دستم رسید که از قضا اون روز عطری نزده بودم پس سریعا تستش کردم. وودی مود شروعی اگزوتیک میوه ای-مانند، کمی بخوری و کاکائویی و ادویه ای داره که اصلا حس خوشمزه نمیده. برعکس کمی حس میوه هایی رو میده که به زودی قراره خراب شن. حسی چرب و گزنده و چرم مانند که یه زنگی رو تو سرم به صدا در میاره… زینگ زینگ زینگ… نُتها رو یکی پس از دیگری پس میزنی تا میرسی به مغز کار جایی که ترکیب خاکی/چرمیِ صمغ استیرکس و زعفران برای اینکه لو نره زیر لحاف زنجبیل و چوب سکوئیا قایم شده. البته این عطر اونقدرها هم که انتظار میره چوب سکوئیا رو به نمایش نمیذاره (که به نظر من چه بهتر) بلکه با کمک زنجبیل (که خودش یه نت ادویه ای-چوبی حساب میاد) فضای متراکم این چوب رو تعدیل میکنه. سکوئیا بلندترین درخت روی زمین هست که رایحۀ چوبش هم مثل قامتش استوار و محکمه. برای کشف بهتر این رایحه پیشنهاد میکنم عطرهای Lalique Pour Homme Equus و Kenneth Cole Signature رو تست کنین. داشتم میگفتم که چرم و استیرکس رو خفت کردم اون وسطا و حدس بزنین چی!؟ این ترکیب رسما یه کپی از عطر Puredistance M هست که خودش یه کپی مدرن از Hemrès Bel Ami محسوب میشه.

از دید من سطح کار برند الفکتیو استودیو از روزی که وارد بازار شد تا امروز روند نسبتا خطی رو طی کرده که نموداری صعودی داره. سطح کار این برند چیزی بالاتر از حد وسط هست و به راحتی میشه روش مانور داد چرا که انتظار مخاطب عطرباز، مخاطبی که عطرباز نیست اما عطر دوست داره، و مخاطبی که بدش نمیاد یکی دو تا کار نیش تو کلکسیونش داشته باشه رو به خوبی برآورده میکنه. توی این کارِ آخر هم استادکاری چون برتراند دوشافو خیلی خوب از پس ترکیبی بر اومده که در عین خاص و غیرمعمول بودن به شدت همه پسند باشه.

برتراند دوشافو یکی از مطرحترین عطرسازهای معاصر هست که توی لاین عطرهای نیش کارنامۀ طویلی با بیش از ۱۵۰ عطر داره که این حضور پرکارش اون رو یه جورایی ناگفته و غیر رسمی به سمبُل عطرسازی نیش تبدیل کرده. انصافا هم دوشافو عطرساز خبره ای هست که با زحمتی که برای برندهایی مثل L’Artisan Parfumeur و Aedes de Venustas انجام داده این عنوان برازنده ش هست. اما بیاین کارنامه ش رو اینطوری در نظر بگیریم: تا سال ۲۰۱۱ اصلا فعالیت این عطرساز رو در نظر نگیریم. (گرچه تعداد عطرهایی که سالانه تا سال ۲۰۱۱ ساخته هم از حد معمول یه عطرساز بالاتره) تو سال ۲۰۱۱ پونزده عطر ساخته، سال بعدش این رقم به ۲۲ عطر رسیده، سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ به ترتیب ۹ عطر و ۱۴ عطر، سال ۲۰۱۵ دوازده عطر، سال ۲۰۱۶ سیزده عطر و با اینکه ۲۰۱۷ هنوز تموم نشده ۱۴ عطر رو بیرون داده. دیگه خودتون ریاضیات بلدین دیگه! اگه موضوع براتون ملموس نیست بذارین اینطوری مثال بزنم که استاد مسلم عطرسازی، ادموند رودنیتسکا (Edmond Roudnitska 1905-1996) در طول زندگی خودش فقط ۱۷ عطر به طور رسمی بیرون داده. به گفتۀ پسرش میشل رودنیتسکا، ساخت عطر Dior Eau Sauvage که تو سال ۱۹۶۶ بیرون اومد دو سال و نیم طول کشید. حالا شما قضاوت کنین، عطرسازی برای نیش واقعا سخته؟ واقعا فکر میکنین عطرهای نیش خیلی حرفه ای و حساب شده ساخته میشن؟ یا فکر میکنین چون نیش هستن قراره مثل او ساواژِ دیور ابدی بشن؟ شما یه شابلون دارین برای اینکه کلی عطر رو از روش بسازین، و یه قفسه پر از مواد عطرسازی. الهی به امید تو!

این همه رو نگفتم که بگم پس عطر جدید الفکتیو بده. برعکس اتفاقا عطر خوبی هم هست. هرچند که شروعش به بطن و فرودش ربط نداره. شروعی داره که به شدت کنجکاوتون میکنه و بطن و فرودش رایحۀ شرقی، خاکی، وانیلی و تلخ/شیرین چوب و چرم و زنجبیل هست، تزیین شده با سرودی از نُت های کلاسیک که نذارن رایحۀ چوبی عطر لوس بشه. در مجموع وودی مود عطری هست شرقی و چوبی و چرمی که بین فضای مردانه و زنانه معلق هست. یه وجهش مردونه هست یه وجهش زنونه و نمیشه به درستی تفکیک کرد کدوم طرف قرار میگیره. موندگاری بسیار خوبی داره. نشر بوی متوسط به بالا. رایحۀ متفاوت و در عین حال همه پسند، کمی رسمی و مجلسی و دوست داشتنی داره. اما اینکه شباهتی به بل امی یا پیوردیستنس ام داشته باشه هم میتونه سهوی باشه و گریزناپذیر باشه (چرا که متریال عطرسازی نسبت به ایده هایی که داریم خیلی محدود هستن)، یا اینکه عمدی باشه و صرفا برای تضمین فروش براساس محبوبیت عطری که قبلا محبوبیتش ثابت شده. مورد دوم انگار به پروندۀ عطرساز با تجربه ای چون دوشافو بیشتر میاد.

★★★★