گرلن – وول دو نویی (Guerlain – Vol de Nuit)
سال تولید: ۱۹۳۳
کشور: فرانسه
گروه بویایی: چوبی (Woody)
عطار: ژاک گرلن (Jacques Guerlain)
نُتهای برتر: صمغ باریجه (گالبانوم)، گل نرگس، خزۀ درخت بلوط، بنزوئین، زنبق، چوب سندل، وانیل، یاس، الدهید، مشک، عنبر نهنگ، کاستوریوم (مشک سمور آبی)
فصول استفاده: تقریبا همه فصول با ارجحیت فصول سرد
از این به بعد هر وقت عنوان “یکشنبۀ بارانی” رو دیدین بدونین پست در مورد یکی از عطرهای کلاسیکی هست که در طول تاریخ جاودان شده و سهم بزرگی توی تاریخ عطر داره. اولین پست این مجموعه رو میخوام بدون هیچ دلیلی اختصاص بدم به عطر Vol de Nuit (پرواز شبانه یا گشت شبانه) ساختۀ ژاک گرلن در سال ۱۹۳۳٫
هوانوردی و پرواز توی فرهنگ فرانسوی دارای جایگاه تاریخی بسیار محترمی هست. عصر پرواز (سالهای ۱۹۲۰) و اکتشافات دوردستِ قاره ایِ متعدد که به مدد صنعت پرواز میسر شدن، باعث نام آوری نیروی هوایی فرانسه شد. همین افتخارات بود که پرواز رو به سر منشأ هنرهای زیادی تبدیل کرد. دوست نزدیک ژاک گرلن، آنتوان دو سنت-اگزوپری (هوانورد و رمان نویس فرانسوی که تو ایران با کتاب شازده کوچولو اون رو میشناسیم)، براساس تجربیات پرواز خودش در شرکت پست هوایی Aeroposta Argentina Company رُمانی رو با اسم “پرواز شبانه” در سال ۱۹۳۱ مینویسه که در اون قهرمان داستان هنگام پرواز در طوفان ناپدید میشه. عقوبتی که در سال ۱۹۴۴ گریبانگیر خود سنت-اگزوپری شد و هنگام عملیات جنگی هواپیمای او ناپدید شد و جسد وی هرگز پیدا نشد.
هنر پرواز تا قرنها برای انسان عامی جز محال چیزی نبود، اما برای عده از روشنفکران و نوابغ علمی آرزویی بود که بلاخره در قرن ۱۹ محقق شد. پروازِ انسان نوع جدیدی از حرکت و تکنولوژی بود با ژستی اریستوکرات-مأبانه آمیخته با بوی چرم و سوخت گازوئیل و شجاعت، و امضای این حقیقت بود که انسان در چهاچوب محتومات و ناتوانیهای فیزیکی خودش نمیگنجه. وول دو نویی این دستاورد عظیم بشری رو در سال ۱۹۳۳ جشن میگیره اما این عطر در جای خودش و در تاریخ خودش عطری بسیار منحصر بفرد هست. عطری که فارغ از تقاضای اون روز بازار از روایح گـُلی و الدهیدی چشم میپوشه و ترکیبی چوبی، علفی، چرمی رو با جسارت تمام با فضای لوکس زنانه تدوین میکنه. یک عطر چوبی رزینی و شرقی که رگه های قدرتمندی از روایح حیوانی و خاکی نه تنها استخوان بندی مستحکمی بهش میدن بلکه در کمال تعجب چهره ای استخوانی، جدی، غیر اروپایی، چونه ای مکعبی و اندامی کمی ورزیده تر از اونچه از ظرافت یک زن پاریسی انتظار میره رو به نمایش میذاره. زن سالهای ۱۹۳۰٫ این تناقض در زنانگی توی این عطر ژاگ گرلن اتفاقی نیست. وول دو نویی عطری هست زاییدۀ تاریکترین دوران اقتصادی¹ و یکی از نادر عطرهای ژاک گرلن که تا امروز زنده مونده.
از نظر ساختار رایحه عطری کاملا متفاوت در زمان خودش بوده که علیرغم نرمیِ مخمل گونۀ شروعش رسما بدون لایۀ بالایی باز میشه و از همون بدو کار با سیلی روایح چوبی و الدهیدی و پودری منفجر میشه و بویی شبیه بوی کهنگیِ قفسه های چوبی و کتاب میده. یه حس کهنه اما بی نهایت دوست داشتنی و راحت طلبانه که در افقش رایحه ای تاریک و چرمی و تلخ به اهتزاز در میاد. فضای ادویه ای و خاک مانند خیلی نرمی رایحه ای متین شبیه بوی پوست به عطر هبه میکنه که در انتها به وانیلی میرسه که حسی مخملی و شهوانی اما موقر میده. این نرمیِ وانیل من رو یاد صدای شهریار قنبری میندازه. یه حس آرامش بی دغدغۀ بی مانند مثل صدای گیتار باس و ساکسوفون توی موسیقی جَز آهسته. عطری هست که رویکردی شیپغ داره اما شیپغ نیست، همچنین شباهتی هم به همتاهای گلی الدهیدی هم عصر خودش داره اما از اون قماش هم نیست. یک عطر چوبی، زنبقی و سبزِ رزینی و نرم هست با پرده ای از چرم و عنبر و مُشک. این چرم حالتی سوخته و شبانه و سیاه داره که بویی رزین مانند میده، انگار که از سوختن صمغ باریجه (گالبانوم) بدست اومده باشه اما به هیچ وجه اون حالت تند گازوییل مانندِ دیور فارنهایت که فندکهای زیپو و موتور سیکلت رو به یاد میاره تداعی نمیشه. بیشتر میشه گفت رایحه ای شبانه داره که حس آخر شب تابستان رو میده وقتی گرمای روز توی لاجوردِ تیره رنگِ آسمان شب فروکش میکنه.
وول دو نویی یکی از مطرحترین و یکی از اولین (شاید حتی اولین) عطرهایی هست که با محوریت صمغ باریجه (گالبانوم) ساخته شده و دوز بالایی از این ماده رو در کنار عناصر حیوانی، گل نرگس، و زنبق به نمایش میذاره تا چهره ای زنانه، مصمم، سرد مزاج، زن سالار و جدی بسازه که در عین حال سایه روشنهای چرم بهش پرستیژ لوکس، اشرافی و ظریف میده.
این عطر جزو اون دسته از عطرهای زنانه هست که مردها هم حتما باید تست کنن، حداقل کاری که در قبال این مونا لیزای مایع میتونین بکنین تست این عطر هست. عطری هست به شدت شاخص و متشخص که میتونه به راحتی عطر امضای یک زن از جوانی تا مرگ باشه! چون بازۀ سنی مشخصی نداره، کافیه روحیه تون به کارهای کلاسیک بخوره و در اون صورت وول دو نویی یکی از جوانترین و مدرنترین عطرهای کلاسیک بحساب میاد. موندگاری بسیار بالا و نشر بوی متوسط به پایین اون رو به یک عطر به شدت شخصی که توی حریم خصوصی و محرمیت خودش رو به نمایش میذاره تبدیل میکنه. به هیچ وجه تمایل به عیانگرایی و خودنمایی نداره و روی پوست میمونه مثل الماس دور گردن.
آیا وول دو نویی رفورموله شده؟ قطعا بله. و جالبه بدونین که همین رفورموله باعث شد که این عطر تا امروز پابرجا بمونه وگرنه بخاطر استفاده از نُتهای انیمالیک (حیوانی) سنگین و متعدد مجبور بودن خط تولیدش رو به نفع حمایت از حیوانات قطع کنن.
درباره طراحی بسیار زیبای شیشه این عطر هم باید حرف بزنیم. طراحی شیشه به سبک آرت دکو² که پلاک برنزی به شکل ملخه های هواپیماهای اون سالها روش نقش بسته نشون میده گرلن به شدت به نوآور بودن و مدرن بودن اهمیت میده. وول دو نویی گفته میشه اولین عطری هست که برای بطریش از تلفیق شیشه و پلاک فلزی استفاده شده.
★★★★★
بحران وال استریت (Wall Street Crash) در سال ۱۹۲۹ که طی اون از فقیرترین تا ثروتمندترین اقشار جوامع آمریکا و متعاقبا اروپا و آمریکای جنوبی دچار ورشکستگی، رکود اقتصادی و بحرانهای جدی مالی و جانی شدن. این بحران باعث و بانی تغییرات اساسی و بنیادی در بستر جوامع آمریکا و اروپا شد. روی کار اومدن آدولف هیتلر با حزب ناسیونالیم و ارتقای سِمت به رایش سوم آلمان و قدرت گرفتن موسولینی با حزب فاشیسم حاصل همین بحرانها بودن. همچنین علت اصلی شروع دومین جنگ جهانی هم همین بحران سنگین مالی بود. طی این بحرانهای جدی ذوائق مردم نیز از سالهای ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۰ به کلی تغییر کرد. به عنوان مثال دامنهای کوتاه و مجلل زنان که سالهای ۱۹۲۰ مُد روز بودن جاشون رو به دامنهای بلند، ساده و ظاهر محافظه کارانه و متواضع سالهای ۱۹۳۰ دادن و حتی استفاده از جورابهای زنانۀ کلفت تر و تیره-رنگ باب شد. این در حالی بود که ایالات متحده که قلب این بحران حساب میشد در رقابت با صنعت مُد پاریس پدیده ای نوظهور رو علم میکرد که بلافاصله نفوذ فرهنگی آمریکا رو اعمال کرد: هالیوود. عطر وول دو نویی از این جهت که حاصل همین جایگزینی هالیوود به عنوان الگوی جامعۀ جهان صنعتیِ بعد از بحران هست جایگاه مهمی توی تاریخ و سندّیت داره.- آرت دکو (Art Deco) نام نهضتی در هنرهای تزئینی هست که شاخه های
متعدد هنرهای تجسمی، مُد، معماری و طراحی صنعتی رو در برگرفت. در سال ۱۹۲۵ در پاریس شروع شد و به سرعت در سایر نقاط اروپا و ایالات متحده گسترش پیدا کرد و تو سالهای ۱۹۳۰ به اوج خودش رسید. آرت دکو روح مدرنیزم قرن بیستم رو در هنر دمید تا به لوکس گرایی عظمت گرایِ فارغ از فضای سنتی دست پیدا کنه. خطوط مستقیم، سطوح صاف و تخت، تکرار موتیف ها، تقارن در طراحی، عظمت و استفاده از مصالح انسان-ساخت و دست ساز گرانبها از شاخصه های هنر دوران آرت دکو هست. آسمان خراش کرایسلر (تصویر) و آرم اتومبیلهای رولز رویس نمونه طراحی های سبک آرت دکو هستن.
خیلی جذاب و اموزنده بود. هم بررسی عطر بود هم اشاره به بک گراند تاریخی اقتصادی سیاسی و فرهنگی اون دوره. بمعنی واقعی جامع و کامل.
فقط‌کیوان نگفتی این ول‌د نویی‌که تو ازش نوشتی کدوم نسخه و مربوط به چه سالی هست؟
این یه نسخۀ وینتیج هست مربوط به سالهای ۱۹۶۰
خیلی برام جذاب بود بر اساس توصیفات.. دوس دارم حداقل یبار بوش کنم..
تاحالا از اکثر کلاسیک ها بیشتر از مدرن ها خوشم اومده.. غیر از کلاسیک هایی ک زیادی رزی و گلی هستن..
در ضمن جناب قنبری خودشون چند جا اشاره کردن که شهیار رو بیشتر دوست میدارند و تایید میکنند..
جدی؟ نمیدونستم. فکر کردم اسمش شهریار هست
سلام
امروز کامنت های قبل رو خوندم
نظرت درباره اصلا حقیقت نداشت!!
مدت طولانی هست که شخصا به دلایل غیر عطری ازش به شدت دلخورم و ارتباطی باهاش ندارم اما این باعث نمیشه انصاف رو نادیده بگیرم.
حداقلی ترین مثال نقض برای فرمولی که بالا توی کامنت گفتی اینه که توصیفاتش برای بیش از چند ده عطری که داشتم یا تست کردم بسیار نزدیک، جزیی، غیر تکراری و گووووویا هست
امیدوارم نظرات مخالف هم تایید بشن!
امیر یادم رفت بگم که این عطری که من تست کردم تولید سالهای ۱۹۶۰ هست
درود…
لذت بردم …
صبح پنجشنبه ام بسیار لذت بخش تر شد با این مطلب، عمق مطالب داره هر روز بیشتر میشه …
خدا قوت.
اینطور که شما توضیح دادی آقا کیوان احتمالا امشب خواب این عطرو میبینم دمت گرم
اگزوپری، هر بار که مجدد مطالعه می کنی نوشته هاش رو، بیشتر از بار قبل عمق پیدا می کنه…
بیشتر بخاطر شازده کوچولو شناخته شده تو ایران، ولی مانن رقاص شاه اثر هست در ژانر خودش که حدود ۱۰ سال پیش منتشر شد، پس از مرگش…
عکسش به راحتی میتونست بره رو جلد مجله تایم( همینطور که پرتره ای از آثارش روی اسکناس ۵۰ فرانک چاپ شد) اگه بیشتر یه آدرنالین اش مسلط می بود و نمی رفت دنبال خلبانی.
این عطر رو شنیده بودم شهرتش رو، اما این طوری که کیوان توضیح دادی به نظرم قطعا دوتا اسم بیشتر بهش نمیخوره، vol de nuit یا Utopianisms!
عالی بود کیوان جان. یه سوال برام پیش اومد توی قسمتی که گفتی به نفع حمایت از حیوانات ریفورمول کردن عطرو. مگر از دهه ۶۰ به بعد نتهای حیوانی سنتتیک ساخته نشدن؟
و اینکه میبالم به ذهن روشن و پر محفوضاتت در تمام ضمینه ها p:
درسته تو سالهای ۶۰ ساخته شد و تو سالهای ۷۰ استفاده از نتهای حیوانی سنتتیک اجباری شد. به همین دلیل هم این عطر رفورموله شد. وگرنه باید درش رو تخته میکردن
بعد خوندن متن کل سایت ها و عطر فروشی ها رو زیر و رو کردم که حداقل بقول تو بتونم تستش کنم خریدش پیشکش، اما جوابی که گرفتم از همه شون بیگ لایک بود و ناامید شدم.
ممنون که در قسمت آخر هم اطلاعات عمومی غیر عطری هم ارائه دادی که جااب بود مخصوصا مثال دامن ها
اول یه تشکر از گروه سمور برای ایجاد پست های یکشنبه بارانی که واقعا نیاز بود و به نظرم جذابترین پست های سمور برای من خواهد شد و همیشه مشتاقانه منتظرش هستم.
دوم هم یه تشکر ویژه از کیوان عزیز برای اینکه اولین پست یکشنبه های بارانی رو اختصاص داد به شاهکاری که من همیشه تشنه بودم بیشتر درموردش بدونم یعنی “وول د نویی”…
بسیار توصیف زیبا و ملموسی بود و حالا دقیق تر میدونم با چه کاری روبه رو خواهم بود و صد درصد مطمئنم که عاشقش میشم.
عطرای زیادی با برجستگی رایحه باریجه تست کردم و سعی کردم تو ذهنم رایحه وول د نویی رو باکمکشون تصور کنم. مثل شنل شماره ۱۹، سافاری رالف لورن و یا مادام روشاز و کالش هرمس و میس دیور که بعضیا گفتن شبیهشه. اما میدونم باریجه ی وول دنویی با هاله ی پودری زنبقی که احاطش کرده و در ترکیب با آکورد گرلنید یه چیز دیگس…
این عطر تا همین یکی دو سال پیش تو بطری های شیشه ای با گارد فلزی فاخر تولید میشده که متاسفانه دیگه خیلی کم میشه اون سبک بطریش رو پیدا کرد اونم با قیمت خیلی بالا. امیدوارم بتونم این عطرو گیر بیارم چون واقعا مدت هاست داشتنش به یکی از بزرگترین حسرت های عطریم تبدیل شده و تو ایران هم مطلقا موجود نیست.
واقعا هم برام جای سواله که علی رغم جایگاه خوبی که گرلن و عطراش تو ایران بین عطربازا و مصرف کننده های معمولی داره چرا بعضی عطراش مثل این کار یا ژیکی یا چندتای دیگه هم رده ی همین کارا مثل شمد و آپرس ل اوندی یا هریتاژ قدیمی تو ایران موجود نبودن و نیستن!
اینطور عطرارو شاید سال به سال هم فول ور نکنم ولی همیشه عاشق داشتن و تست و کسب اطلاعات راجع به پیشینشون هستم و حس میکنم اگه بعضی هاشون رو نداشته باشم یا تست نکرده باشمشون یه گوشه بزرگ از دنیایی که با عطرا براخودم ساختم ناقصه…
سلام . آقا کیوان یه سوال دارم . توی سایت عطر افشان که شما هم دو تا پست اونجا دو سال پیش گذاشتید , یه کاربری به نام ایکاروس بود که مثل شما بسیار بسیار توی زمینه عطر مطلع و مسلط بود و تحصیلات آکادمیک هم توی این زمینه داشت و به گفته خودش با بسیاری از عطر سازان دنیا ارتباط داشت . ایشون میگفت پزشکه و توی آلمان زندگی میکنه . حتی این اواخر گفت دو تا عطر هم طراحی کرده و مجوز تولیدش رو هم گرفته . حالا سوالم از شما اینه که چون شما هم خارج از کشور هستید احیانا ایشون رو میشناسید و یا از نتیجه طراحی عطر های ایشون خبری دارید ؟
فرمول کلی ایکاروس اینه: هر چی گفت دروغه
همینطور که میخوندم همش ذهنم میرفت سمت این موضوع که آیا هنوز هم تولید میشه یا نه تا وقتی که صحبت از ریفرمله شد و نتیجه گرفتم هنوز هم تولید میشه اما صد حیف که دست ما کوتاه و خرما بر نخیل.
خیلی ممنونم کیوان عزیز
اووووووووف . پسر چیکار کردی . دستمریزاد .
چقدر با احساس و زیبا بیان کردی .
واقعا عالی بود .
سلام،
به به بالاخره از ول د نویی صبحت شد
گمانم ۲ سالی هست که در صدد تست این عطرم، اما هیچ وقت نه سمپلش نه خودش نبوده برای تست.
از نمودار ترکیباتش گرفته تا تمی که توی توصیفات ازش خوندم همگی باعث تشدید میلم به تستش شده.
و نظر دادن درباره طراحی شیشه اش که نیازی به تست نداره و فوق العاده برام جذابه
.
.
.
.
راستی لطفا به بررسی اینا هم بپردااااااز / به ترتیب اولویت D: / :
Noir Epices Frederic Malle
L’Eau d’Hiver Frederic Malle
Angéliques Sous La Pluie Frederic Malle
Geranium Pour Monsieur Frederic Malle
مرسی!
اووف وقتی این توصیفات رو خوندم خود به خود رفتم تو اون دوران حالا چه برسه تستش کنم اما عاشق عطرای کلاسیک و نت انیمالیک تو عطر هستم ولی حیف این عطر زنونست.