بهترین عطرهای XY که خانوما میتونن استفاده کنن

به این تصویر نگاه کنین. شرکت سوئیسی نِسله (Nestlé) که یکی از غولهای صنایع غذایی حساب میشه، تو سال ۲۰۰۵ منحصرا برای بازار روسیه شکلاتی تولید کرد با عنوانی تأمل برانگیز: For Men. شکلات مردونه؟! این شکلات چند سال بعدش توی ترکیه هم لانچ شد اما نشون به اون نشون حتی یه خانم هم طرفش نرفت، مبادا توش ترکیبی باشه که منجر به کلفت شدن صدا یا ازدیاد موی صورت و بدن بشه! بماند که نه تستسترون توش بود نه هیچ چیزی مربوط به جنس نر بلکۀ فقط یک ترفند بازاریابی بود که ایدۀ ساختش “شکلاتی با تیکه های بزرگتر که کف دست یه مرد کوچیک به نظر نیان” بود. اما همین ترفند باعث شد مردهایی که معمولا طرف شکلات نمیرن کنجکاوانه خرید کنن.

نکتۀ بحث ما در مورد تفکیک جنسیتی کالاهایی هست که هیچ مرز جنسیتی در موردشون وجود نداره اما میشه به راحتی اونها رو بست به جنسیت و برای یه جنس ممنوع اعلام کرد. مثل همین شکلات یا مثلا بو و رایحه. چرا باید بوی چوب مردونه و بوی گل زنونه باشه؟ آیا بینی یک مرد بوی گل رو درست آنالیز نمیکنه؟ تکلیف چوبهایی مثل عود و سندل که توی ترکیبات زنانه خیلی خوب خودنمایی میکنن چیه؟ گلهایی مثل بنفشه و میخک که توی خیلی ترکیبات مردونه نقش دارن چطور؟ یا چطور میشه که لاوندر که توی عطر مردونه حساب میشه توی صابون مایع و پودرلباسشویی سد جنسیتی نداره. همه این سوالها به این حقیقت ختم میشن که چیزی به اسم مردونه یا زنونه توی دنیای عطر نداریم و این تفکیکها فقط سیاستهای مارکتینگ هستن.

قسمت اول این پست رو اختصاص داده بودم به عطرهای زنونۀ قابل استفاده برای آقایون به دلیل اینکه مقدمه رو توی قسمت اول باید مینوشتم که خودش مطلبی بس طولانی بود و اکثر مخاطبای سمور به نظر میرسه آقایون باشن. با این حال نیاز هست که جانب انصاف رعایت بشه بنابراین خلاصه وار اشاره کنم که توی این پست هم قراره به مقولۀ جنسیت توی عطر بپردازیم و عطرها رو از منظر استفاده برای جنس مخالف ببینیم. یعنی عطرهای مردونه ای که شما خانومها هم میتونین استفاده کنین. مطمئنا هستن خانومایی که هنوز مارگارت تـَچرِ درونشون رو باور نکردن اما تمایلشون به عطرهای مردونه رو خیلی پیشتر از اینکه این پست رو بخونن حس کرده بودن. پس شاید این پست وسیله ای بشه برای کشف درست سلیقۀ عطریتون. بی هیچ اضافه و ادامه ای میپردازم به معرفی این عطرها:

Chanel Égoïste

شنل تو سال ۱۹۹۰ اگوئیست رو با برداشتی از یک عطر قدیمی و مقطوع النسلش به نام Bois Noir ساخت. اگوئیست عطری چوبی و ادویه ای و گیاهی هست و با بازی قدرتمند اسطخودوس، دارچین، چوب سندل، رز، وانیل و تنباکو فضایی رو شبیه به عطرهای سرج لوتانس قبل از سرج لوتانس شدن ساخته. نترسین. اونچنان فضای تاریک و مردونه ای هم نداره، بلکه شنل اگوئیست یکی از محبوبترین عطرهای مردونه بین خانمهایی هست که میلشون به ترکیبات ادویه ای رانه هاشون رو فعال میکنه. ترکیبی گرم و خوشمزه و ادویه ای و خوراکی مانند شبیه لواشک دستساز و میوه های آبنبات شده و خشکبار فروشی پر از آلو بخارا و آلبالو خشکه و قیسی!

Frederic Malle Monsieur

خیلی جالبه که من یه ۱۰ میل از این عطر رو استفاده کردم و یک عدد بازخورد مثبت دریافت نکردم. بیشتر بازخوردها یا “بوی کپک میده” بود یا “این عطر زنونه هست؟” بودن و خیلی جالبتر این که با وجود عنوانش؛ موسیو؛ روی پوست خانمها خیلی بهتر جواب میده. نارنگی گازدار و عجیب غریب این عطر اصلا به مرکباتی که توی عطرهای مردونه ظاهر میشن نمیخوره بلکه بیشتر به این میخوره که میخواد مقدمه چینی کنه برای معرفی یه فضای زنونۀ نامأنوس که پشت چهره ای مردونه پنهان شده. منتها نه اینطرفیه نه اونطرفی. بخور، وانیل، پچولی قدرتمند و فضای مشروبی عطر حسی لوکس و خوشگذران زنونه/مردونه ایجاد میکنن که بوی غرور میده.

Jean Paul Gaultier Kokorico

کاش عطر L’Instant de Guerlain Extrême هنوز در حال تولید میبود و کنار کوکوریکو اون رو هم معرفی میکردم. فضای این دو عطر گرچه با هم فرق داره اما عناصر تشکیل دهنده شون یعنی پودر کاکائو و پچولی و وانیل و دانۀ تونکا یک بُن مایۀ مشترک رو هدایت میکنه که میشه بهش گفت رایحۀ خوراکی مانند و تاریک و شیرین مردونه. خب مردونه رو از این جمله بردارین بقیه موارد با روحیۀ خانومها و عطراشون تناسخی نداره. کوکوریکو بویی نسبتا گزنده و شیرین و چوبی و گرمِ ادویه ای داره و رگه های خفیف دودی همراهیش میکنن و میشه اون رو معادل عطر زنونۀ Tom Ford Sahara Noir برای آقابون دونست. تنها چیزی که یه خانم نیاز هست ازش چشم بپوشه شیشۀ این عطر هست که شبیه کلۀ عباس آقا بقاله!

Dior Homme

دیگه اون زمونه گذشت که مردها با سیبیل و خط اتوی شلوار که هندونه قاچ میکرد شناخته میشدن. دیور اوم دقیقا ملاک این داعیه هستن که مرد امروزی چقدر لیبرال و آزادانه خودش رو تعریف میکنه. پس توصیه میکنم خانمها هم همین روند رو پیش بگیرن. چرا که این عطر (و البته Dior Homme Intense) به جرات زنانه ترین مردِ دنیای عطر هست. نکتـۀ جالب اینجاست که زنبق یا آیریس که تو عطرسازی از ریشۀ گلش استفاده میشه یک نُت چوبی و پودری هست و بنا به پیشفرضها قاعدتا باید تو قلمروی مردونه باشه اما توی دیور اوم و اوم اینتنس این مادۀ گرون قیمت به طرزی دقیق و حساب شده در کنار اسطخودوس، کهربا، کاکائو و پچولی استفاده شده که هم شکوه و ظرافت یک قو هم سکون پرصلابت یه شیر نر رو به نمایش میذاره. میشه گفت اولین عطر مردونه هست که بوی رژ لپ و پودر آرایشی میده و زنانگی عجیبی توی بطن این شیر نر موج میزنه. و در عین حال دیورترین عطر مردونۀ دیوره.

Dior Fahrenheit 32

اگر دیور فارنهایت تولید ۱۹۸۸ همون عطر سابق میبود بدون شک توی این لیست جا میدادمش منتها بعد از تغییر فرمول این عطر و جایگزینی نُت بنفشه که هویت این عطر بود، دیگه فارنهایت اون فارنهایت سابق نشد و فضاش مردونه تر از سابق شد. با این حال بین فلنکرهای فارنهایت عطر فارنهایت ۳۲ بیشترین قرابت رو با فضای زنونه میتونه ایجاد کنه و یه جورایی میشه گفت نسبت فارنهایت ۳۲ به فارنهایت میشه نسبت دیور پیور پویزن به دیور پویزن. این عطر تصویر هر چیز سفید و پاک هست، مثل یه اسب سفید یا برف و این تصویر از همنشینی شروعی نعنایی و نیمه چرمی با بطنی وانیلی و خوشمزه و چوبی شکل میگیره که حس یک روز خنک ابری رو میده توی اقلیمی گرمسیر و شرجی. در واقع ایدۀ ساخت عطر هم همین بوده. یکی از متزلزلترین عطرهای مردونه که در عین حال که شیکی مردونۀ منحصر بفردی رو به نمایش میذاره، میتونه نقش شارون استون تو فیلم Basic Instinct رو هم بازی کنه.

Thierry Mugler A*Men

موگله یکی از عجیبترین و پرکارترین و موفقترین برندهای طراحی مُد تو زمینه عطر هست که تا امروز عطرهای زیادی بیرون داده که تنها عطر مردونه ش A*Men به تنهایی ۱۸ فلنکر (زیرمجموعه) داره که هیچکدوم به اندازۀ خود A*Men بین خانمها محبوبیت ندارن. ای*من با وجود اینکه ۲۱ سال از عمرش میگذره هنوز یک ترکیب منحصر بفرد و ساختارشکن مردونه حساب میاد که کمتر کسی رغبت میکنه طرفش بره. جسارت موگله تو استفاده از نُتهای خوراکی مانند و نمور و دَم کرده برای تعریف مرد واقعا قابل تقدیره. نُتهایی مثل کارامل، قهوه، پچولی، لاوندر و نعنا، اما از اون مهمتر صبر و برنامه ریزی دقیق موگله برای جا انداختن این عطر به عنوان عطری مردونه هست تو روزگاری که موج جدید عطرهای زنونه با روایح شیرین و شکلاتی و چگال که چهار سال پیشش با عطر Angel شروع شده بود، جایی برای بازتعریف کارامل و شکلات برای مردها نمیذاشت. ای*من یک ترکیب منحصر بفرد و شیرین و تخمیر شده هست با بویی گیاهی و گزندۀ نعنایی دارویی توی بطنی شیرین و سوخاری شدۀ قهوه و شکلات.

Caron Pour un Homme

توی پست تام فورد لاوندر پالم هم به این موضوع که عطر کارُن پور اون اوم میتونه یه نمونۀ عالی لاوندر برای خانمها هم باشه اشاره کردم. فضای نامأنوسِ گیاهی و گرم و بیش از حد طبیعتگرای این عطر اون رو به یک پدیده تبدیل میکنه که بویی بسیار تازه و واقعی داره و در کمال تعجب این تازگی رو برای ساعتها حفظ میکنه. ترکیب وانیل و کارامل توی لاوندر اون رو برای بستر گرم و کهربایی آماده میکنه که این بستر کهربایی به شدت زنونه هست. در حالی که شروعش حالتی زهرگونه و مردونه داره بسترش بوی مهمونی خونه مادربزرگ میده! اصیلترین عطر اسطخودوس.

Amouage Lyric Man

با اینکه عطرهای رزی برای خانمها کم نیستن اما نیاز دیدم آمواژ لیریک مردونه رو هم معرفی کنم. این عطر با محوریت رز و لیمو و مشک و فلفل یکی از بهترین عطرهای رزی برای آقایون حساب میشه؛ یا شاید بهترین رز مردونه؛ که در عین حال ظرافت فلزی و صابونی رز، خنکیِ لیمو و رایحۀ گرم بخور که توی بستر این رزِ سرد مزاج پنهان شده میتونه اون رو به یک عطر زنونۀ رزی متفاوت و خارج از کلیشه تبدیل کنه. خوبی آمواژ لیریک اینه که این رز تقریبا به هر استایلی میاد. حتی رو تی شرت هم جواب داده و خب همچین عطری توی دنیای زنونه قابلیتهای بیشتری از خودش نشون میده. موندگاری و نشر بوی بسیار خوبی هم داره که طبعا مطلوب سلیقۀ ایرانی هست.

Amouage Jubilation Man

خیلی بیشتر از آمواژ لیریک مردونه، آمواژ ژوبیلیشن مردونه که به مناسبت جشن گرفتن ۲۵ سالگی برند عُمانی آمواژ توسط عطرساز شرقگرای معروف، برتراند دوشافو، ساخته شد رو میشه به عنوان یک عطر زنونه استفاده کرد. ایدۀ ساخت ژوبیلیشن “یک عطر مدرن عربی” بود و خیلی عالی با استفاده از نُتهای بجا این ایده محقق میشه. ژوبیلیشن رو به همین دلیل شاید بشه یک عطر اصیل عربی معرفی کرد که وجوه عربی خودش رو تو پلان اول نمیذاره. ترکیبی میوه ای و خوشمزه و آب دهن راه انداز که از همون ابتدا بستر رزینی و بخوری به مدد پرتقال و تمشک شاد و پرانرژیِ شروعش میاد. ژوبیلیشن یه فرق اساسی با بقیۀ کارهای آمواژ داره و اون شیطنت و شادی نُتهای میوه ای و خوشمزه هست توی بستری که آمواژ ازش برای نقاشی خطوط اخمو استفاده میکنه: یعنی بخور، عود، صمغ کُندُر و مـُرّ. این عطر با ساختار متفاوتش هم ثابت میکنه که آمواژ با بکار گرفتن امضاش میتونه ساختاری متفاوت رو ارائه بده، و هم بار دیگه مهر تایید میزنه به قابلیتهای عطرسازی چون برتراند دوشافو. در مقایسه با سایر آمواژها ژوبیلیشن مردونه نشر بوی پایینی داره اما همین نشر بو از خیلی از عطرها از برندهای دیگه بالاتره.

Yves Saint Laurent M7 Oud Absolu

تو سال ۲۰۰۵ یه آمار چشمگیر نشون داد که بالای سی درصد از فروش ام سون توسط خانمها انجام شده؛ حالا اینکه برای خودشون میخریدن یا هدیه میدادن رو باید توی فرومها و سایتهایی که فضای کاربری دارن جستجو کرد. اما این حقیقت که ام سون یکی از بهترین روایح پچولی و عود برای خانمها هست هیچ جای شک باقی نمیذاره. ترکیب نُتهای شرقی توی این عطر به قدری کامل و پُر و پیمون بکار رفته که جای نقص توش باقی نمیذاره: عود، پچولی، وتیور و اکورد کهربا. اما متاسفانه این عطر امروزه دیگه تولید نمیشه بلکه جایگزینش عطر M7 Oud Absolu توی شیشه ای مکعب و شفاف بیرون میاد که بی نهایت به ام سون اصلی شباهت داره و میشه اون رو با کمی پرتقال و روایح شکری بارزتر، نزدیکترین کپی به ام سون دونست. ام سون جدید یا عود ابسولو ترکیبی رزینی و کمی شیرینتر و منعطفتر داره که نسبت به ورژن قبلی زنونه تر هم میتونه باشه.

Givenchy Π

ژیوونشی پی یکی از اون عطرها هست که بدون اینکه فضای مشخص و از پیش تعریف شدۀ مردونه رو بکار ببره رایحه ای شیرین، پودری، چسبناک و چگال رو مردونه معرفی میکنه. شروع این عطر با بوی شیرین و گازدار و شادِ پرتقال و ریحان و ترخون فضایی خوراکی مانند میسازه که درست مثل عطر A*Men از برند تییری مولگه نه مردونه هست نه زنونه. این فضا توی بطن عطر قدرت میگیره. عطر به بطنی میرسه از روایح رزینی، گرم، چسبنده و شیرین و خوراکی مانند که توی رأسشون بادام، شمعدونی، وانیل، چوب سدروس و بنزوئین قدرت نمایی میکنن. ژیوونشی پی در وهلۀ اول یه عطر بادامی رزینی حساب میشه. این عطر وجوه خوراکی مانند و شیرین خاصی داره که پلاستیکی و مدرن هست. موندگاری بسیار بالا، نشر بوی بسیار خوب و روند حرکت نُتها از شروع تا پایان که بسیار کُند و خطی طی میشه اون رو به یکی از پرطرفدارترین عطرهای مردونه تبدیل میکنه. حالا نوبت شماست که سهم خودتون از این عطر رو کشف کنین.

Tom Ford Noir Extreme

این یکی از اون عطراست که وقتی میدین یه یکی بو کنه و بهش میگین این عطر مردونه هست از تعجب انگشت به دماغ میمونه! چرا که نواغ اکستریم که به همه چی میخوره جز اسمش (به معنی سیاه شدید)، بیشتر از اینکه پرستیژ یا کلاس مردونۀ مشخصی رو بخواد به نمایش بذاره یه جور شیطنت متین توی بطنش مخفی هست که فضاش به ترانه Candy Shop از ۵۰Cent خیلی میاد! خب این عوامل دست به دست هم میدن که عطری که تام فورد بهش شروعی ادویه ای و شیرین و شربتی داده و توی قلبش رایحۀ شیرینی مانند و پودری (روی این پودری شیرین تاکید میکنم) کار گذاشته بیشتر زنونه باشه تا مردونه. فرود این عطر همچنان روایح ادویه ای رو به نمایش میذاره اما وانیل و رایحۀ شیرینی مانندی بالا میان که من رو یاد بستنی سنتی زعفرونی بازار قیصریۀ اصفهان و بستنی خشکۀ تبریز میندازه. اینجاست که باید گفت من غلام شکرم غیر شکر هیچ مگو!

Creed Silver Mountain Water

یکی از دلایلی که من به عطر کرید سیلور مونتین واتر همیشه نه گفتم بخاطر تعلیق و فضای بی تعریف جنسیتی این عطر هست. خیلی از عطرهای چای-محور این حالت رو دارن. اما توی سیلور مونتین واتر با یک رایحۀ سبز، آب مانند، مه گرفتۀ کوهستانی، خنک و به شدت فلزی روبرو هستیم که عمداً هیچ تعریفی از فضای مردونه ارائه نمیده. خوب که نگاه میکنین میبینین این ترکیب میتونه به راحتی زنونه و تابستونی هم باشه و اون بخاطر حضور پررنگ مشک سفید و رایحۀ فلزی و شروع میوه ای این عطر هست.

Salvatore Ferragamo Uomo

با وجود تاکیدش روی مردونه بودن (Uomo به ایتالیایی یعنی مرد) سالواتوره فراگامو اواُمو رو نمیشه چندان عطر مردونه ای حساب آورد بخاطر اینکه شروع شیرین و خوراکی مانندش که بوی تیرامیسو و کارامل ته گرفته میده خیلی زنونه میزنه و تا آخر کار که بستر کهربایی و نمکی و چوبی و دریایی عطر بالا میاد ادامه داره. گرچه این فرود مثل هزاران عطر مردونۀ دیگه هست و کسل کننده اما اگه دوست دارین توی عطرتون بوی واقعی یه شیرینی رو تجربه کنین که کمی هم فضاش گزنده و ادویه ای اما نرم هست خب اواُمو میتونه گزینه بدی نباشه.

Aramis Aramis

شاید براتون عجیب باشه که توی این لیست اسم آرامیس آرامیس رو هم ببینین. عطری که امروز به عنوان یکی از مردونه ترین عطرهای مردونه شناخته میشه که هر مرد کلاسیک پسندی باید دوستش داشته باشه، در حقیقت تو سال ۱۹۶۶ توسط برنارد شَنت تحت اسم عطر زنونه برای رقابت با عطر Grès Cabochard که خودش ساخته بود، تولید شد. آرامیس رو میشه یک گام مترقی توی ترکیب عطرهای الدهیدی دهه های پیش از خودش حساب کرد که به بستر الدهید چرم رو اضافه کرده و با شروع سبز و تلخ و تاریک و عَبوسش سعی تو نشون دادن چهره ای مردونه داره اما در حقیقت قلب این عطر نرم و چرمی و خزه ای و الدهیدی هست با رایحه ای حیوانی و صیقل خورده که توی مردونگی قدرقدرتانه و مستحکمش تزلزل ایجاد میکنه و رگه های زنانۀ لوکس و شیکی رو بهش اهدا میکنه. البته این عطر رو برای خانمهای سنین بالا توصیه میکنم.

Paco Rabanne Black XS for men

بین عطرایی که فرهنگ پاپ-آرتی و فست فودی رو به نمایش میذارن بلک اکس اسِ مردونه یکی از بهترین نمونه هایی هست که بین مرز زن و مرد حرکت میکنه. این عطر رایحۀ شیرشکلاتی و خوشمزه ای رو به همراه لیموی آبدارِ لیمونادی و ادویه و بستر چوبی به نمایش میذاره که بین خانمهای جوان خیلی بازخورد داره اما در عین حال یه مرد نمیتونه محض رضای دخترا تمام عمرش این عطر رو بزنه. بلاخره باید یه جا باهاش خداحافظی کنه. بلک اکس اس درست مثل همتای زنونۀ خودش عطری شاد و شیرین و گرم هست و پر از انرژی. این عطر بستری چوبی و پودری داره که رایحۀ شیرین لیموییِ شروعش همراهیش میکنه.

Jean Paul Gaultier Fleur du Mâle

سری عطرهای لو مال از برند ژان پاول گولتیه نه تنهای بین خانمها که بین همجنسگرایان هم به محبوبیت بالایی دست پیدا کرده. از بین عطرهای این مجموعه عطر فلور دو مال (گل مردونه) فضای زنونۀ خیلی خوبی داره. میشه گفت اصلا فضای مردونه نداره و صرفا به مدد نامگذاری و شیشه ای که اندام مرد رو به نمایش میذاره مردونه شده. ترکیب سبز و تلخ و علفی این عطر توی حجم عظیمی از بهارنارنج طبیعی و گازدار و شیرین قایم شده که حس رنگ سفید و مه غلیظ تو هوای ملس بهاری رو میده. شیرینیِ گلی این بهارنارنج برای روحیۀ مردونه شاید یه کم نامأنوس باشه. اما کاملا به روحیۀ زنونه میخوره. البته تا جایی که خبر دارم این سری بخاطر فرم شیشه هاشون تو ایران خیلی محدود پیدا میشن و معمولا هم با یه فرم شیشه دیگه تو ایران لانچ میشن که فکر میکنم برای کشورهایی باشه که قوانین مذهبی توشون مانع نمایش اندام انسان میشه.

Baldessarini Strictly Private

پاکت عطر بالدسارینی استریکتلی پرایوت رو که باز میکنین روی عطف درب جعبه به یه جمله برمیخورین که میگه “مردها رو از پسرها جدا میکنه”. این تاکید روی مردونه بودن عطر به من حس این رو میده که یکی متوجه شده که این عطر میتونه به راحتی زنونه هم باشه و بنابراین توی یه جلسه دقیقا قبل از لانچ رسمی عطر به این نتیجه رسیدن که باید یه کاری کنیم و یکی از حاضرین در حالی که از پشت میز جلسه بلند شده بود و داشت قهوه مینوشید گفت “چطوره با یه جمله تاکید کنیم که این عطر مردونه هست”. هر چند این سناریو رو از خودم در آوردم اما شما الان میدونین که حقیقت این عطر چیه و چطوریه. یه عطر بالزامیک و کهربایی با وانیل و چوب و رز قدرتمند که شما رو یاد نسیم مخملی غروب دلچسب شهریور که خورشید توی آسمونش مثل زردۀ عسلیِ وسط نیمرو دلربایی میکنه میندازه. اگر پارچۀ مخمل قرمز بوی مختص خودش میداشت اون عطر بی شک همین بود. ترکیبی بسیار ساده و خوش ساخت که من خیلی دوسش دارم و واقعا هم از داشتن و استفاده ازش لذت میبرم. یکی از اون آچار فرانسه ها هست که تو شرایطی که نمیدونین چی بزنین به دادتون میرسه. امیدوارم برای شما خانمها هم همینطور باشه.

بدون شک شما هم عطرهایی تو ذهنتون هست که مردونه معرفی شدن اما یه خانم میتونه به راحتی استفاده کنه. عطرهایی که توی این لیست کوتاه نام برده نشدن. خیلی عالی میشه اگه شما هم تجربیات خودتون از عطرهای مردونه رو با بقیه مخاطبان سمور در میون بذارین.