تصور کنید برای تست عطر به یک فروشگاه رفتید و بعد از تست چندین و چند عطر مختلف، احساس میکنید دیگه هیچ بویی رو متوجه نمیشید. بینی شما از انواع مختلفی از عطرهای سنگین و سبک پر شده و عملاً تست های بیشتر براتون ممکن نیست. اما چاره چیه؟ یک دیدگاه از قدیم وجود داره که بوییدن قهوه به شما کمک می کنه و بینیتون رو باز میکنه. برای این دیدگاه حتی تئوری های علمی هم وجود داشته. بعضی ها هم فکر میکنند بوییدن لاک ناخن که حاوی استون هست، میتونه موثر باشه. همونطور که احتمالاً میدونین یکی از این دو روش عموماً توی بوتیکهای عطر به مشتری پیشنهاد میشه برای باز کردن بینیش پس از تست های متعدد. اما این صحبت ها تا چه حد صحت داره؟ هر دوی این فرضیه ها بر این باورند که قهوه و استون راه بینی رو باز میکنه و سبب باز شدن مجاری بویایی میشه. استون یک کِتون و جز حلّال های آلی محسوب میشه، اگرچه در حالت کلی استفاده از اون نمیتونه دقیقا مضّر باشه اما بوییدنش میتونه باعث سوزش و آزردگی بینی بشه و حتی در بعضی موارد اگر بیش از حد تنفسش کنید موجب سردرد، حس گیجی، عدم تعادل و در دُزهای بالا بیهوش شدن بشه!
اما میرسیم به قهوه، قهوه رُست شده حاوی حدود ۸۸۰ مولکول آروماتیک مختلف هست! اجازه بدید نظر آقای پائول فراری، مدیر آموزش کمپانی ایو سه لوران و جورجو آرمانی رو در این ارتباط بدونیم. ایشون معتقده قهوه به دلیل داشتن مولکولهای درشت، نه تنها کمکی به زدایش روایح قبلی از بینی نمیکنه، بلکه گیرنده های بویایی شخص رو بلوکه میکنه و حس بویایی رو تا مدت زمان نه چندان کوتاهی تغییر میده!
بجای این شما میتونید عوض اینکه سه تا عطر فلورال رو پشت هم تست کنید، یدونه فلورال تست کنید، تست بعدی رو از مرکباتی ها انتخاب کنید و به همین منوال پیش برید. یعنی عطرایی که برای تست انتخاب میکنید از دسته های مختلف باشند. از طرف دیگه بهترین راه نوشیدن آب هست تا شما رو دوباره به حالت قبل برگردونه و آماده تست جدید باشید. همچنین تنفس هوای آزاد و کمی تحرک برای گردش خون بیشتر هم میتونه خیلی کمک کننده باشه. به عنوان یک توصیه از طرف نویسنده، شما میتونید بینی تون رو به بخش داخلی آرنج نزدیک کنید و بوی پوست خودتون رو استشمام کنید این راه تاثیر شگفت انگیزی در پاکسازی بینی تون از روایح قبلی داره.
اما بذارین مشکل رو ریشه ای تر بررسی کنیم. برای اینکه بدونیم چطوری از بلوکه شدن بینی جلوگیری کنیم باید اول بدونیم بینی چطوری کار میکنه و حس بویایی چیه. ما دو تا گوش روی صورتمون داریم. خیلی چیزای خوبی هستن این دوتا چون باعث میشن اصوات رو از زوایای مختلف دریافت کرده و قدرتشون رو بنا به دوری و نزدیکی تشخیص بدیم. همچنین دو تا چشم داریم که مجموع نور دریافتی رو یکی کرده و به ما عمق و فاصله رو نشون میدن. اما چرا دو تا سوراخ بینی داریم؟ ما انسانها که به حس بویایی تکیه نمیکنیم، چرا به جای اون یک سوراخ گنده وسط بینیمون نیست؟!
دلیل این موضوع رو دکتر نائوم سوبِل از مرکز تحقیقات نوروساینس، و پروفسور جان گابریلی از لابراتوار تحقیقات حس بویاییِ دانشگاه استنفورد اینطوری بیان میکنن: در طول روز کارایی دو مِنخَر (سوراخ بینی) ما با هم فرق داره. در حالی که یک سوراخ هوای بیشتری رو سریعتر میکشه تو، اون یکی هوای کمتری رو با سرعت کمتر تنفس میکنه. این قدرت مکش سوراخها در طول روز ممکنه چند بار شیفت بشه و بین دو سوراخ جا عوض کنه. تعداد دفعات شیفت هنوز نامشخصه، حتی در مواردی شده که دو سوراخ هوای یکسانی با قدرت یکسان بکشن. در حقیقت کاربری سیستم اُلفکتیو (سیستم بویایی بینی ما) مکانیزم تیمی جالبیه بین دو سوراخ بینی که طی اون با تغییر قدرت مکش، ما قادر به درک عمق بوها و تعداد روایح بیشتری میشیم. چرا که برخی مولکولها بخاطر حجم ریزشون (مثل نارنگی یا لیمو) سریعتر همراه هوا مکیده و کدشکافی میشن، در حالی که برخی دیگه بخاطر حجم بزرگشون (مثل انواع مشکهای سنتتیک) نیاز هست که آرامتر وارد سیستم بویایی انسان بشن تا حس بشن. مکانیزم به این صورت عمل میکنه که سوراخی که هوای بیشتر و سریعتری میمـَکه اکسیژن بیشتر برای تنفس تامین میکنه و مقداری از روایح دسته ی اول رو به سیستم بویایی میرسونه، در حالی که سوراخ دیگه که هوای کمتری با سرعت کمتری میکشه با روایح دسته ی دوم کشتی میگیره. در این فرایند تعداد روایحی که قادر به بو کردنشون هستیم بیشتر میشن، و از اون مهمتر بینی ما استراحت میکنه و مانع خسته شدن سیستم بویایی ما میشه.
پس با یه دو دو تا چهارتای ساده به این نتیجه میرسیم که وقتی بینی ما در اثر بو کردن زیاد بلوکه میشه یعنی ما بیشتر از حجم توانایی بینیمون بهش فشار آوردیم. بنابراین چه چیزی میتونه این بینی رو بهتر از پیش باز کنه؟ قهوه؟ لاک؟ البته که نه. چرا که این دو پروفایلهای بویایی قدرتمندی دارن که باعث بیشتر بلوکه شدن بینی میشن. هوای تازه و عاری از بو یا بوی پوست که بدن از بدو تولد قادر به تشخیصش نیست چطور؟! بله 🙂
عجب مقاله دلنشینی بود. ممنونم ازتون. پاینده باشید
عالی بود. ممنون که مینویسید
جالب بود بسیار ممنون و متشکر.
پیشنهاد جدیدی بود نوشیدن آب. دفعه بعد به کار می گیرم. ممنون
مطلب جالب و اموزنده ای بود. تشکر
چقدر نو و مهم بود 😍
حالا فهمیدم چرا وقتی نت های پایانی عطر ها رو روی پوستم با مکش تند بو میکنم هیچی نمیاد ولی وقتی لطیف و ب ارامی با بینیم حسش میکنم میاد 😃
اون قضیه پاکسازی رو هم من بیشتر با عنوان تغییرِ بو قبول داشتم.. که بو نکردن عطرهای همدسته پشت سر هم همون کارو میکنه 😊
نرسییی😇
ممنون بابت مطلب آموزشی و بررسی دقیق و علمی این مورد
ممنون پست آموزنده ی خوبی بود 👍🙏
ممنون مقاله پر محتوایی بود.
شما نوشیدن آب رو پیشنهاد کردید. من چند جا شنیدم که صرفا بوییدن یک لیوان آب! باعث مرطوب شدن پلت ها میشه و به بازگشت حس بویای کمک میکنه ضمن اینکه آب هم بو نداره.
اره اینم من اتفاقی تجربه کردم و جواب داد
واقعا عالی و آموزنده بود
دستتون درد نکنه