آغوش گرم و اَمن: بررسی عطر باتانیه از پکژی

پکژی – باتانیه (Pekji – Battaniye)

خصوصیات برتر: کهربایی، حیوانی، پچولی، خاکی، چوبی

جنسیت: مشترک بین زن و مرد

فصول استفاده: زمستون و پاییز

لم میدی روی کاناپه روبروی تلویزیون و کانالها رو ورق میزنی و بی هیچ قصدی یه برنامه پیدا میکنی و دست از سر ریموتِ تلویزیون برمیداری؛ برای اینکه صدایی باشه که هر از گاهی از خودت بیرون بیاردت بد نیست. افکاری که مُبهمن و تعریف نشده احاطه ات میکنن. نه شروعی دارن نه پایانی. مثل خطکشی خیابون که معلوم نیست نهایتا کجا قراره تموم بشه. کجا شروع شده… بیرون بارش بی عجله ی پولکهای برف زمستونی آسمون شرابیِ شب رو مزین میکنه. سکوتی بخاطر برف بیرون حاکم شده.

کم کم افقی میشی روی کاناپه. زانوهات رو جمع میکنی توی شکمت و کوسن بزرگی رو میکشی زیر سرت و چشمهات حالا تلویزیون رو با زاویه ۹۰ درجه در حالی تماشا میکنن که بخار لیوانِ تپل قهوه تازه دمی که جلوت روی میز عسلی گذاشتی قسمتی از تصویر تلویزیون رو مُعَوج میکنه. پتوی نازک کاناپه رو میکشی روی خودت. جورابای کاموا-دوز رو کمی بالا میکشی که قوزک پات گرم بمونه، یقه روپوش رو هم کمی میکشی روی گوشهات و خیره میشی به تلویزیون و با سرعت زیادی تو غارِ افکارت سقوط میکنی. موسیقی بی نظیر سوختن چند تنه غان و تبریزی توی شومینه هارمونی عجیبی با رقص نورِ نارنجیِ آتیش داره که تاریکیِ گرگ و میشِ غروب زمستون رو خنثی میکنه. سیاهیِ بیرون لجوجانه با این نارنجی در رقابت به سر میبرن.

گرمای زیر پتو هر دقیقه بیشتر میشه. کمی بعد گرمای بدنت زیر پتو رو کامل میگیره. مثل تن گربه ای که گرمای بدنش زیر موهای نرمش حس آرامش و آغوش میده. تابش گرم رقص شعله ی شومینه روی پیشونیت حس تبی سطحی بهت میده. تبی خوش و دلنشین که گرمایی امن رو هدیه میکنه.

سعی کردم با اینکه دستی تو نوشتن ندارم فضای بی نظیر عطر باتانیه رو براتون با تصویر سازی ساده ای توصیف کنم. باتانیه تو زبان ترکی به چیزی مابین پتوی تخت خواب و ملحفه گفته میشه که در انگلیسی throw میگن بهش. ضخامتی کمتر از پتو داره و از ملحفه گرمتره. کاربردش هم همونطور که متوجه شدین بیشتر برای کاناپه و مبله. تا اینجای مقاله احتمالا متوجه شده باشین جنس رایحه از چه قراره!

چیزی نزدیک به یک قرن از ابداع اکورد امبر یا کهربا تو عطرسازی میگذره و چندین و چند عطر کهربایی یا امبری میتونیم نام ببریم برای این دسته ی لایتناهی. اما همچنان افسار کنترل و اریکه ی سلطنت این گروه تو دست سرکرده ها باقی مونده. عطرهایی چون امبر سلطان از لوتانس (Serge Lutens Ambre Sultan)، لو داُمبغ از لاغتیزن پغفومه (L’Artisan Parfumeur L’Eau d’Ambre)، اُمبغ پغِسیو از مِتغ پغفومه اِ گانتیه (Maître Parfumeur et Gantier Ambre Précieux) و چند نمونه دیگه… بخاطر سایه ی سنگینی که این کارها روی گستره ی عطرهای کهربایی انداختن به ندرت شاهد شکوفایی کارهایی جدید تو این دسته هستیم. کارهایی مثل امبغ لوپ از رانیا جِی (Rania J. Ambre Loup)، امبرا آئورِرا از پروفوموم روما (Profvmvm Roma Ambra Aurera)، ورسیلیا وینتج از پروفومی دل فورته (Profumi del Forte Versilia Vintage) و لوبن اکَد (Lubin Akkad) کارهایی نیستن که تصادفی بیرون اومده باشن و به راحتی تکرار شن.

باتانیه رو میتونین یکی از اون کارهایی بدونین که به این لیست اسطوره ها میپیونده. این عطر وجوه خیلی قدرتمندی از اکورد کهربا یا امبر رو با عطرهای نامبرده به اشتراک میذاره، و در عین حال چهره های متعددی داره که طرفداران وتیور، طرفداران پچولی های خاکی و چوبی و وحشی، طرفداران عطرهای کهربایی و طرفدارای عطرهایی که به بستری از مشک دارن، رو تو یه کافه دور هم جمع میکنه.

اما بذارین قدم به قدم بریم جلو. از لحظه ای که باتانیه رو اسپری میکنم رایحه داغ، تاریک اما گداخته مثل نور شدید ماگما ریز لایه های سنگ شده ی گدازه های آتش فشان، خودنمایی میکنه. وحشی و طبیعت گراست و روی حضورش اصرار داره. این جزو اون دسته عطرهاست که مدام رو مخم کار میکنه که تبرم رو تیز کنم، کوله ام رو جمع کنم و تجهیزاتم رو بردارم و به یاد قدیما که تنهایی میزدم به جنگل یه چند روزی دوباره ناپدید بشم. تجربه تنهایی به طبیعت زدن هم تجربه خیلی جالبیه اما باید بدونین کجا میرین و چطوری میرین. شما قول بدین از این کارها نکنین چون من تا همینجاش بارها پیش اومده که قاچاقی زنده موندم!

داشتم میگفتم. این شروع خیلی حس بکر و چگال و متراکمی داره که میتونم نزدیکترین کار بهش رو پچولی ۲۴ از لو لابو (Le Labo Patchouli 24) معرفی کنم. یه پچولی سوخاری شده که شما رو یاد سریال شمال ۶۰ میندازه. بوی هیزم شکنهای شمال آمریکا و آلاسکا رو میده! بویی نفت مانند و به شدت گیرا.

پس از این، عطر بدون اینکه مزه دهنش عوض شه با همون حس وحشی و طبیعت پرست نرم میشه و لبه های تیز و پلیسه زده اش رو تراش میده. برای رسیدن از یک پچولی غول و عربده کش به بستری نرم و راحت طلبانه که بوی کاموا و مشک و تن گرم میده، گذری از اکورد کهربا الزامیه! یک سفر بی نظیر تو رایحه این اکورد با دارچین و وانیل و بنزوئین حال شما رو میاره سر جاش. این همون جنس کهربایی هست که تو عطر امبغ لوپ از رانیا جی هم وجود داره. نوعی ناب از امبر که انگار به معنی واقعی کلمه از عهد عتیق به امروز رسیده.

در امتداد این بازی نابِ گرما، عطر به نقطه ای میرسه که بی نهایت دوست داشتنی میشه. ردی خفیف از بوی یاس امین الدوله (یا پیچ امین الدوله – به انگلیسی Honeysuckle) مثل رد بوی این گل تو غروب خرداد ماه میاد و میره و ما رو میبره به بستر عطر، جایی که دارچین و پچولی رو به خوبی حس میکنین اما وتیور نیمه گلی و نیمه علفیِ این کار برتری میگیره. این دقیقا همون وتیوری هست که توی عطر فو دبسینت از لاغتیزن پغفومه (L’Artisan Parfumeur Fou d’Absinthe) حس میشه. خاکی، نرم، دوست داشتنی، سبز، تازه و بهاری و خوش انرژی. اما جالبتر از وتیور، توی نُتهای این عطر شما با نُت عجیبی مواجه میشین که تو هیچ عطر دیگه ای نمیبینین! کاموای پشمی!

البته میدونین که این نت سنتتیک (انسان ساخت) هست و به صورت طبیعی نمیشه از کاموا رایحه گرفت. این نُت هر چی هست توش حجم قابل توجهی از مشک و ته بوی گلی بهاری داره برای اینکه حس و حال کاموا، لباس گرم زمستونی، گرمای بدن و حس نرم پشم رو القا کنه. درست مثل اکورد کهربا یا امبر. ترکیبی بی نظیر و نرم که آدم دلش میخواد بغلش کنه.

پکژی باتانیه عطر بسیار موفقیه به چند دلیل. اول جسارت عطرساز تو شروعی پر و پیمون و مستحکم که حس بسیار خوب و با صلابتی میده. دوم استفاده بجا و اندازه گیری شده از نُتهای غولی چون پچولی و وتیور و دارچین به طوری که سمفونی هماهنگ و مرتبی رو ارائه میکنن. سوم بخاطر ته بوی عطر که در مقابل خشونتِ شروع حسی بسیار محترم و صمیمی و دوستانه میده. و دست آخر در کنار این رایحه منحصر بفرد، موندگاری و نشر بوی نگم قدرتمند، بگم خوش کلاس… لعنتی خیلی خوبی تو!

★★★★★