یکشنبه بارانی – قسمت بیست و ششم: جوهر سیاه

لالیک – انک نواغ (Lalique – Encre Noire)

سال تولید: ۲۰۰۶

گروه بویایی: چوبی اروماتیک (Woody Aromatic)

عطار: ناتالی لارسون (Nathalie Lorson)

شما ممکنه بهش بگین خز، عامه پسند، یا هر صفتی که دال بر بی ارزش بودن این کار باشه، اما تو دنیای حرفه ای عطر بهش میگیم تولید موفق. روزی که انک نواغ (جوهر سیاه) به بازار اومد کسی فکرش رو هم نمیکرد انقلاب بعدی دنیای عطر که قراره مسیر عمده بازار برندهای متداول (دیزاینر به گفته عمومی) و بعدش برندهای نیش رو تغییر بده، از برند لالیک باشه. این برند همیشه بخاطر قیمتهای منصفانه ش در مظان اتهام قرار داره و همیشه دست کم گرفته شده در حالی که لابراتوار سازنده عطرهای این برند مجمعی از شوالیه های سوگند خورده دنیای عطرن که کیفیت رایحه براشون تو اولویت اخلاقی قرار داره. باز جا داره یادآور بشم که تجارت عطر اونقدر پرسود هست که برند ارزون فروشی مثل لالیک هم داره سود کلان خودش رو میبره. ولی اگر این تجارت اینقدر سود خوبی داره چرا همه وارد این وادی نمیشن؟ چون در عین حال تجارت عطر یه ریسک بزرگ هست. یه قمار. دقیقا وقتی که فکر میکنی داری برگ برنده رو میندازی روی میز یکی دیگه برگی رو میاره پایین که روش کرید اونتوس، تق هرمس، تییری موگله الین، یا لالیک انک نواغ هستن که باهاش دست رو جمع میکنه. اینها عطرهایی هستن که سلیقه عمومی رو ورق زدن و فصلی نو رو آغاز کردن، بدون زور اهرم تبلیغات جا باز کردن و از همه مهمتر مسیر حرکت بازار عطر رو پس از خودشون تغییر دادن. خب ما اینجا تو یکشنبه بارانی دقیقا راجع به همین عطرا میخوایم حرف بزنیم.

از برکات عطرسازی مدرن وتیور هست. گرچه وتیور همراه پچولی تو قرن نوزدهم به دنیای غرب راه پیدا کرد و از همون موقع به عنوان یک عنصر قدرتمند توی زیرساخت عطر (به اصطلاح لایه زیرین عطر) جا باز کرد، حضور این ماده به عنوان نُت غالب و محوریت عطر از سالهای ۱۹۵۰ رویت میشه. این ماده توی عطرهای امروزی فرصت خوبی به آقایونی که از روایح کلاسیک و آکواتیک همه گیر حوصله شون سر رفته میده تا با رایحه منحصر بفردش عطرهای خاصتر و مردونه تری استفاده کنن. رایحه ای سرسخت و کله شق داره وتیور. دودی، چوبی، خاکیه و تو برخی انواعش تُرد و خشک، تو برخی دیگه شبه-گلی و تو برخی چرب و شیری ظاهر میشه ولی فضای مشترک همشون خاکی بودن و چوبی بودن هست. پروفایل بویایی غنی و کاملی داره و به همین دلیل توی بستر خیلی از عطرها به کار میره. به عنوان مثال کامل کننده اکوردهای فوژه و شیپغ و عطرهای چوبی حساب میشه و به اونها عمق و تاریکی دوست داشتنی میده. رایحه این ماده جنس خاصی از مرموز بودن رو با حالتی گوتیک و قرون وسطایی به نمایش میذاره که این تاریکی به طرز عجیبی دوست داشتنی هست. اما با این همه وتیور بویی داره که ممکنه یا خوشتون بیاد یا نیاد. حتی ممکنه یه لحظه خوشتون بیاد یه لحظه نه. برای مثال روزی توی جمع دوستانم نشسته و مشغول صحبت و نوشیدن چای و قهوه بودیم. هوای اوایل بهار بود و هنوز پسمانده ی سرمای زمستون رو میشد توی ستون فقرات و شانه ها حس کرد. من بنا به دسته بندی فصلی و آب هوایی لالیک انک نواغ رو گذاشته بودم توی کشوی عطرهایی که این زمان از سال باید استفاده بشن. اون روز هم از قضا همین عطر رو زده بودم و فکر میکردم چقدر هم به هوا و تیپم میاد، تا اینکه دوستم که نزدیک من نشسته بود برگشت گفت “این عطرت رو عوض کن به نظرم. چرا اینطوریه!؟ ته حلقم مزه زهر حس میکنم”

موضوعی که اتفاق افتاد رو متوجه شدین؟ کمی بالاتر با قرار دادن انک نواغ کنار اونتوس و تق و سایرین اون رو به عنوان یه عطر خوش فروش و همه پسند معرفی کردم اما اتفاقی که افتاد روی این قضیه صحه گذاشت که این رایحه میتونه در عین حال زننده هم باشه. این قدرت مهار نشدنیِ وتیور هست که توی این عطر در هماهنگی با رایحه تاریک و آروماتیک سرو، کمی بنفشه برای قدرت دادن حس خاک مرطوب توی عطر، رایحه مخملی و نرم آیزو ای سوپر و سایه روشنی نامطمئن از شروع مرکباتی و زیرساختی از یک اکورد مُشکی به رخ میکشه. ماحصل این ترکیب بوی مرموزی از مرکب سیاه هست با فضای چوبی که تاریکی فانتزی مانند جنگل متراکمی از کاج رو زیر نور باقیمانده از کسوف تصویر میکنه. فضای وهم گونه و نامشخص که توش سیاه و خاکستری پادشاهی میکنن. اما چرا این رایحه تاریک و مرموز با این درجه از سیاهی اینقدر جاافتاده و فروش میکنه؟

سیستم کار خیلی ساده هست. مثل همه نمونه ها که میتونن سریعا به قله های موفقیت تجاری دست پیدا کنن، انک نواغ هم ترکیب بسیار ساده ای با چیدمان معطوف به هدف داره و میتونه سریعا اثر گذار باشه. منتها فرق این عطر با سایر نمونه های تجاری موفق (اونتوس، مولکول ۱ یا تق) تو رایحه ساختارشکن و نخراشیده ش هست. لارسون توی این عطر یه جورایی چکیده اونچه این روزها روحیه عمومی دنبالش میگشت و تو هیچ عطری پیدا نمیکرد رو با جسارتی وصف ناپذیر ارائه میکنه و اینقدر قدرتمند وارد عمل میشه که قرار نیست شکست بخوره. از طرف دیگه قیمت نازل این کار تو بازار جهانی و ایران فاکتور بسیار مهمی توی جاانداختن چنین ترکیبی بود. شما با هزینه کم فرصت متفاوت بودن بدست میارین! تصور کنین اگر همین کار با قیمت ۴۰۰ دلاری عطرهای کرید یا با تیراژ کم عطرهای تاور فروخته میشد، باز اینقدر مطرح و همه گیر میشد؟