جمعه بازار: عطرهای کهربایی زمستان ۹۶

امسال انگار همه منتظر رسیدن سرما به مغز استخون بودیم تا یه عطر کهربایی گرم و نرم حالمون رو جا بیاره و بهمون حس پولیوِر کاموایی یقه اسکی و صدای آهسته سوختن کُندۀ درخت توی شومینه بده! عطرهای کهربایی بخاطر صراحت رایحه و خوانا بودنِ حس و حالشون و البته قدرت موندگاری و نشر بویی که دارن جزو خواستنی ترین عطرهای فصل سرما هستن. فصل مشترک این عطرها رایحه ای شیرین و گرم و دوست داشتنی هست که هم حس صمیمیت میده هم حس اغواگر و … (استغفرالله)

عطرهای کهربایی یا Amber رو برخی عطرسازهای سنتی فرانسوی با عطرهای شرقی یکی میدونن که از قضا تعریف درستی هم هست چرا که اساس و ایدۀ ساخت اکورد امبر – که توی این پست به طور مفصل در موردش بحث کردیم – ایجاد فضای شرقی، مرموز، شهوانی و پر رمز و راز بود. با این حال این اکورد از بدعتش تا امروز تغییراتی کرده و به اشکال مختلف در اومده. من سعی میکنم خیلی دسته بندی رو سفت و سخت نگیرم و روی فضای مشترک عطرها این پست رو آماده کنم گرچه این عطرها که معرفی میکنم تعریف دقیقی ازشون نمیشه ارائه داد و توی خیلی وجوه با هم نقاط مشترک دارن پس شما هم بدون دسته بندی در نظر بگیرینشون.

بعضی از عطرهای کهربایی فضایی سوزان، ادویه ای، آروماتیک و چوبی دارن. این عطرها معمولا شروعی تیز و شارپ دارن و رد فضای ادویه ایِ شروع توی بسترشون هم دیده میشه. یکی از بارزترین نمونه ها و یک عطر مرجع از این دسته امبر سلطان از سرج لوتانس هست و همچنین امبرا دل نپال که تازگی ها بررسی کرده بودمش. برای نمونه عطرهای دیگه ای رو هم میشه مثال زد که از بین اونها عطر شماره ۰۲ از برند اندی تاور (Tauer – L’Air du Désert Marocain) رو میشه به عنوان یک کهربای کاملا ادویه ای و سوزان معرفی نمود. خیلی وقته تام فورد امبر ابسولوت (Tom Ford – Amber Absolute) رو تست نکردم و اما اونچه ازش به یاد دارم رایحه ای کهربایی و دودی و گزنده هست که شباهت زیادی هم به امبر سلطان لوتانس داره. و جدا از اینها عطر امبر اُتومان از برند مرچنت او ونیز (The Merchant of Venice – Ottoman Amber) هم یه گزینۀ رزینی هست که شباهت زیادی به امبر سلطان داره.

ژووی امبر پرمییر (Jovoy – Ambre Premier) هم یه فضای ادویه ای داره اما خیلی نرمتره و در عوض فضای چوبی و گرم و چگالِ پچولی اینجا رایحه ای خوراکی مانند و خوشمزه به تاریکیِ کهربای این عطر میده و در انتها مشک بینظیر این عطر رایحۀ خیلی لوکس و شیکی بهش میده و به کهربا غلبه میکنه. این عطر البته کهربا رو توی پلان دوم نگه میداره و در ابتدا پچولی و در انتها مشک رو به کهربا ترجیح میده. شبیه همین کهربای گرم و شیرین که فضای دودیش کمتر از فضای تاریکش هست میشه به عطر اُمبغ ۱۱۴ (Histoires de Parfums – Ambre 114) اشاره کرد. ۱۱۴ کهربای بیسکوئیتی و لطیفی هست که زنونگی زیبایی رو به نمایش میذاره و وانیلش حس خیلی خوب و شیکی داره. هم نرمه هم شاده و هم شبیه یه لبخند پهن زیباست! بد نیست کهربای معروف ژان کلود النا که برای هرمس ساخته رو هم توی این دسته بذارم چون وجوه کهربایی و وانیلیش بیشتر از هر چیز به این گروه شباهت داره. هرمس لومبغ دی مِغوِی (Hermès – L’Ambre des Merveilles) منظورمه. عطری ساده، میانه رو، تخت، بی دردسر و همه پسند. بدون اینکه وجوه حیوانی یا تیزِ ادویه ایِ اکورد کهربا رو مثل سیلی تو صورت بزنه و بدون اینکه مثل بقیه عطرهای کهربایی شلوغ کنه فضای کهربایی رو میسازه. عطر سرژف دَجَله (Xerjoff – Dhajala که مطمئن نیستم دجله خونده میشه یا چی) بهترین عطر کهربایی این برند لوکس ایتالیایی هست. سرژف توی این عطر نُتهای رزینی رو به غایت رسونده و این از شروع عطر کاملا مشهوده. حجم بالای رزین گرم و آروماتیک که حس شیرۀ چکیده شده از درختان نواحی گرمسیر رو میده، فضای کهربایی عطر رو کاملا در دست میگیره. این فضای گرم و تفته رو صمغ باریجه (گالبانوم) سبز و علفی و تازه دنبال میکنه تا عطر نهایتا میرسه به بستری از وانیل و کارامل و رز و فلفل که تا حدی شما رو یاد عطرهای سری A*Men تییری موگله میندازه.

امبر روس از برند پغفم دِ امپایر (Parfum d’Empire – Ambre Russe) یه کهربای مشروبی و گزنده هست که با رایحۀ ودکا و بخور و چرم که به کهرباش شروعی گزنده اما پایانی دلچسب و بی قید و بند میدن. الکتیموس امبر آکیلاریا (Electimuss – Amber Aquilaria) یک نمونۀ بسیار عالیِ دیگه از تلاقی کهربا و نت کنیاک هست. رایحۀ کنیاک که گرایش چوبی و خوشمزۀ منحصر بفردی داره در کنار عود و رز حس لوکس و البته کمی شرقی و کوچه بازاری به این عطر میده. الموت از لورنزو ویلورسی (Lorenzo Villoresi – Alamut) فضای مشروبی نداره اما عنوان بهترین نمونۀ کهربای گلی رو میشه به این عطر اهدا کرد. الموت فضای رزینی و رُزی زنونه و قدرتمندی داره که کلا از تکنولوژی و عصر حاضر دوره. توی دورانهای عتیق سیر میکنه و داستانهای ۱۰۰۱ شب. در کنار الموت دیور امبر نویی (Christian Dior – Ambre Nuit) با رز و کهربا و فلفل صورتی، همون حال و هوای شبانه و رازآلودِ الموت رو به نمایش میذاره، اما با رایحه ای تَخت و غربی که مثل الموت اصیل و شرقی و پابرهنه و عتیق نیست. تئو کابانل آلاهین (Teo Cabanel – Alahine) رو بین این لیست میشه گلی ترین کهربا دونست. رز و ایلانگ ایلانگ قدرتمند و چوب سندل و یه عالمه بنزوئین و صمغ لابدانوم. این عطر بدون اینکه با قسمت گلیش آزاردهنده باشه گلی هست و واقعا دلنشین و زنونه. از برند مونا دی اوریو امبر (Mona di Orio – Ambre) یه نمونه از عطرهای کهربایی لوکس هست که کمی حس زنونه و ثروتمند و درونگرا میده با رایحه ای نیمه ادویه ای شبیه بوی شیرپاککن و رایحه ای نیمه پودری شبیه پودرهای آرایشی. این عطر من رو یاد یه لوستر غول پیکر پر زرق و برق و نورانی وسط سرسرای یه عمارت اشرافی میندازه. بستری مُشکی و کمی حیوانی داره که به این فضای لوکس قدرت بیشتری میده. از برند فرانسوی فرانسیس کورکجیان گران سواغ (MFK – Grand Soir) هم یه عطر کهربایی رزینی با وانیل بارز و حالتی پودری و گلی هست که حس یه غروب بهاری تو بالاشهر پاریس رو میده و برعکس خیلی از عطرهای کهربایی خیلی راحت میشه پوشیدش و با خیلی از تیپها همساز میشه.

عطر ورسیلیا وینتج امبرا مدیترانیا از برند ایتالیایی (Profumi del Forte – Versilia Vintage Ambra Mediterranea) جزو نمونه های کهربای دودی و بخوری هست که بستر رزینی خیلی خوبی داره که به من حس جادوگرها و طلسم و معجون و اکسیر میده. ورسیلیا وینتج امبرا مدیترانیا رایحه ای ادویه ای و به شدت صمغی و متراکم داره با ردی از عنبر نهنگ توی فرود. بستر این عطر همون حالت سوزانی رو بهتون میده که توی عطر ۰۲ تاور تجربه میکنین. این عطر رو خیلی شبیه اپوس ۶ از آمواژ میدونن که به نظر من چندان ربط ندارن. اپوس ۶ از آمواژ (Amouage – Opus VI) گرچه فضای بخوری مشترکی با امبرا مدیترانیا داره اما نوع این بخور هم نرمتر هست هم روشنتر، و در عوض بستری از مشک و فضای آروماتیک و سبزی داره که رگه هایی از گرایش به کهربای مرجع سرج لوتانس توش حس میشه. توی همین دسته از برند مُد ایتالیایی کستوم نشنال عطر سول (CoSTUME NATIONAL – Soul) و عطر امبغ لوپ از برند رانیا جی (Rania J – Ambre Loup) رو هم میشه نام برد. کستوم نشنال سول رو به سختی بشه توی دستۀ عطرهای کهربایی کلاسیک قرار داد چرا که این عطر خوانشِ کستوم نشنال از عود و نتهای شرقی هست که فضای کهربایی مانندی رو تشکیل میده. از این دسته میشه بلو امبر از مونتل (Montale – Blue Amber) رو هم معرفی کرد. گرچه شروع این عطر یه خرده من رو یاد پیف پاف میندازه اما قوام و موندگاری خوبی داره و فضای کهربایی و پچولی خوبی رو به نمایش میذاره. با کمی تفاوت نسبت به سایر اعضای این گروه، عطر اکّد از لوبن (Lubin – Akkad) هم وجوه صمغی بسیار خوبی رو توی بطن کهرباییش ارائه میکنه منتها این صمغ نه لابدانوم هست نه بالزامهای شیره ای و گداخته. اولیبانوم یا صمغ کندر هست که بوی نجاری و الوار خشک تازه بریده شده میده. زیر لایه های رزینی و گرم این عطر موجی از مشک بهش ماهیتی بسیار ناز و شیک میده.

اما بین همۀ عطرهای کهربایی رزینی تاج سلطنت رو باید گذاشت روی سر عطر امبغ فتیش از انیک گوتال (Annick Goutal – Ambre Fétiche). امبر فتیش یکی از بهترین بازیهای مر و بنزوئین رو با چرم و اکورد کهربا به نمایش میذاره. در قیاس با عطرهای دیگه که نام بردم موندگاری کمتری داره اما کیفیت، شفافیت و سیالیّت عطر بی نظیره. یه رقیب بی نقص و البته کمیابتر از انیک گوتال، عطر اُمبغ پرِسیو از برند مِتغ پاغفومه اِ گانیه (Maître Parfumeur et Gantier – Ambre Précieux) هست. هر دوی این عطرها فضای شرقی رزینی بسیار لایت و دوست داشتنی رو به نمایش میذارن با این تفاوت که امبر فتیش فضایی شرقی و خشک و دودی و درونگرا داره و امبغ پرسیو فضایی لوکس و برونگرا و تاریک. از بین عطرهای کهربایی رزینی یک نمونۀ استثنایی با صمغ لابدانوم هست که ماهیت انیمالیک بسیار چشمگیر و ممتازی داره. عطر او هیرا از برند فرانسوی استفان اومبر لوکا (Stéphane Humbert Lucas – Ô Hira) یکی از نمونه های لوکس کهربایی هست که البته شایعات در مورد این عطر زیاده. از یک طرف تلۀ تبلیغاتی این عطر که مدعی استفاده از کهربای واقعی و فسیل شده هست حسابی تونسته ذهنیت عموم رو بهم بزنه، از طرف دیگه نُتهایی که فرگرنتیکا برای این عطر در نظر گرفته (عنبر نهنگ تو هر سه لایه و دیگر هیچ) وضعیت بلاتکلیف و گیج کننده رو بوجود آورده. حقیقت امر یک اکورد کهربای حرفه ای با حجم بالای صمغ لابدانوم هست.

اونچه خوندین دسته بندی پراکنده ای بود از بهترین عطرهای کهربایی اما نه همشون. بی شک کلی عطر کهربایی، مخصوصا خارج از دنیای عطرهای نیش، وجود دارن که لیست نشدن. کلی هم عطرهای کهربایی صرفا زنونه وجود دارن که لیست نشدن. اون قسمت کار رو میسپارم به خوانندگان مقالات سمور و منتظر کامنتهاتون و معرفی عطرهای کهربایی خوبی که میشناسین هستم.